Is procederen via de rechtbank voor handelszaken nog wel van deze tijd? Is in deze snelle tijd de traditionele juridische weg niet te langzaam? Is specifieke kennis van de rechter wel voldoende om een goed oordeel te vellen? Uitspraken van de rechtbank zijn openbaar, dat betekent dus dat mijn bedrijfsgeheimen op straat liggen. Deze vragen en zorgen zijn valide. Jos van Luyck, voormalig rechter en voorzitter van TAMI, geeft zijn kijk op de zaak.
“Handelszaken duren veel te lang”, zo kopte het Financieel Dagblad enige tijdgeleden. Deze hartenkreet was afkomstig van cassatieadvocaat en hoogleraar burgerlijk procesrecht Remme Verkerk, hoogleraar empirische analyse van rechtssystemen Frans van Dijk en onderzoeksassistent Dewy Pistoria, allen werkzaam bij de Rijksuniversiteit Utrecht. “Vooral commerciële handelszaken met grote claims hebben een veel te lange doorlooptijd. Rechtszoekenden gaan hieronder gebukt, zo blijkt uit klantwaarderingsonderzoeken en enquêtes onder ondernemers” zo stelt het driemanschap vast. Dat kost veel tijd, geld, negatieve energie en onzekerheid, zo concluderen zij.
Bedrijfsgeheim in de krant
Dat procederen via de rechtbank op een aantal vlakken schuurt mogen duidelijk zijn. Ook in ogenschouw genomen dat alle zittingen van de rechtbank openbaar zijn. Weg vertrouwelijkheid, terwijl die vertrouwelijkheid vaak juist gewenst is om – bijvoorbeeld – bepaalde procedés en/of bedrijfsgeheimen te beschermen. Dan wil je niet dat die als het ware op straat komen te liggen.
Goede jurist, geen techneut
Daarnaast: rechters zijn meestal goede juristen, maar bepaald geen techneuten. Een uitzondering daargelaten hebben rechters niet echt verstand van technologische vraagstukken. Worden die wel aan hen voorgelegd, dan zal de rechter al snel een deskundige inschakelen om hem te adviseren, wat weer tot extra vertraging leidt. De praktijk leert bovendien dat in verreweg de meeste gevallen de rechtbank het advies van de ingeschakelde deskundige klakkeloos overneemt.
Tijd
Kortom: niemand staat te springen om zijn/haar geschil voor te leggen aan de rechter. Niemand staat überhaupt te springen om terecht te komen in een dispuut met een zakelijke partner, juist om te voorkomen dat men van ‘partner’ verwordt tot ‘tegenpartij’. Dat is in de technologiewereld niet anders dan in de andere commerciële sectoren van onze maatschappij. Misschien is het in de technologiesector nog wel belangrijker, gelet op de snelheid waarmee de ontwikkelingen plaatsvinden.
“Bij handelszaken met claims tussen de een en vijf miljoen euro duurt een procedure in eerste aanleg gemiddeld bijna twee jaar en in hoger beroep zelfs meer dan twee jaar.”
Initiatief van Brainport TechLaw
Juist om dit soort onverwachte en ongewenste ontwikkelingen in een zakelijke relatie te voorkomen of – wanneer een en ander al is geëscaleerd – op te lossen is TAMI in het leven geroepen op initiatief van Brainport TechLaw, een platform waar technologie en recht samenkomen (www.brainporttechlaw.nl).
TAMI: mediation en arbitrage
Mediation is juist bedoeld om dreigende geschillen in de kiem te smoren. Een mediator – die de zakelijke partners faciliteert in hun gezamenlijk proces naar oplossing van een dreigend geschil – kan juist de-escalerend werken, zodat een echt conflict kan worden voorkomen en beide partners weer toekomstbestendig verder kunnen met elkaar.
Leidt mediation ondanks alle inspanningen niet tot een oplossing of voelen partijen niets voor mediation, dan kan een arbiter gevraagd worden om de knopen, die partijen verdeeld houden, door te hakken, waarbij het niet uitmaakt of het dan gaat om juridische knopen en/of technische.
Ervaring, onpartijdigheid en onafhankelijkheid
Mediators en arbiters van TAMI zijn onafhankelijk en onpartijdig, maar hebben ruime levens- en werkervaring. En nog belangrijker: zij spreken de taal van de technische mensen, waardoor communicatiestoornissen kunnen worden vermeden. Alle TAMI-mediators staan ingeschreven in het door de MfN (Mediators Federatie Nederland) kwaliteitsregister. Alle arbiters zijn gescreend op kennis, kunde, ervaring en communicatievaardigheden.
Laagdrempelig
De toegang tot een TAMI-traject is laagdrempelig: via de website www.tami.nl kan men eenvoudig de hulp van TAMI-mediators en arbiters inroepen. We adviseren partijen al bij het opstellen van de samenwerkingsovereenkomst vast te leggen dat (dreigende) geschillen ter oplossing zullen worden voorgelegd aan TAMI. Alleen dan is TAMI bevoegd en niet de rechtbank. Natuurlijk kan men altijd terecht bij TAMI wanneer er een geschil is. Beide partijen moeten dan overeenkomen dat TAMI bevoegd is om het geschil te beslechten. De ervaring leert dat als er een conflict is dat het tussen partijen moeilijker is te praten over een alternatieve vorm van geschillenbeslechting. Dus beter om dit vooraf vast te leggen om te voorkomen dat een gang naar de rechtbank de enige optie is.
Hier vind je voorbeeld van (contracts)artikelen die daartoe eenvoudig in een overeenkomst kunnen worden opgenomen.
“Vooral procedurele stappen zorgen voor vertraging”
Snel
De TAMI-arbiters en mediators werken snel: bij arbitrage duurt het maximaal 3 (verkorte procedure) tot 6 maanden (gewone procedure) voordat er een uitspraak is. Bij mediation hangt het van partijen zelf af hoelang het duurt voordat de verhoudingen weer zijn genormaliseerd, uiteraard zal de mediator ook hierin begeleiden.
Kosten
Mediation kost €1.500 aan kosten voor TAMI, nog te verhogen met de kosten van de mediator, die een redelijk uurtarief hanteert, afhankelijk ook van het financiële belang van de kwestie die aan hem/haar wordt voorgelegd. Een duidelijk overzicht vind je onderaan deze pagina.
Arbitrage kost € 1.500 tot € 2.000 aan TAMI-kosten en ook hier komen de kosten van de arbiter(s) er nog bij, waarbij eveneens een redelijk uurtarief wordt gehanteerd. Verdere informatie over kosten is hier terug te vinden.
Geen advocaat nodig
Tenslotte, maar niet onbelangrijk: de procedures bij TAMI zijn een stuk informeler dan bij de rechtbank. Enerzijds komt dat door het feit dat de rechtbank gebonden is aan allerlei wettelijke bepalingen en reglementen (terwijl TAMI daar veel minder last van heeft) en anderzijds door het feit dat bij TAMI – anders dan bij de rechtbank – geen sprake is van zogenaamde ‘verplichte procesvertegenwoordiging’, ofwel: bij TAMI heb je geen advocaat nodig (het mag natuurlijk wel) en kun je je eigen zaken bepleiten en/of toelichten.
De voordelen op een rijtje
Waar komen we dan uit wanneer we de zojuist omschreven kenmerken van TAMI vergelijken met de genoemde kenmerken van een procedure bij de rechtbank?
De verschillen in het voordeel van TAMI bestaan dan uit:
- Tijdwinst
- Minder kosten
- Deskundige arbiters en mediators
- Waarborging van de vertrouwelijkheid/ geen openbaarheid
- Informele procedure, met respectering van de grondbeginselen van hoor en wederhoor en deugdelijke motivering
Alle aanleiding dus om bij dreigende of reeds bestaande geschillen TAMI in te schakelen en daarmee geld, tijd, ergernis en onzekerheid te besparen.