Er is een conflict en dat moet worden opgelost. Wat is dan het beste instrument? Met mediation gaan we vast en zeker over gevoelens praten, de rechtbank kost veel tijd en geld en een arbitraal vonnis wordt dat in het buitenland eigenlijk wel tenuitvoergelegd? Wouter Dammers geeft een inkijkje in de mogelijkheden en helpt met het maken van afwegingen.
“Mijn expertise is het IT-recht. Binnen IT-projecten gaan geregeld dingen mis. Denk dan bijvoorbeeld aan een automatiseringsproject dat te duur uitvalt, te veel tijd kost of waarin niet wordt geleverd wat afgesproken was. Een klant wil vaak dat er gewoon een oplossing komt voor het technische probleem, of genoegdoening in de vorm van een schadevergoeding of dat je van het project af kunt. Als leverancier wil je betaald krijgen en lever je graag een goed project af. Dus iedere partij heeft een eigen doel. En er zijn verschillende manieren om dat doel te bereiken.
Rechtbank
De gang naar de rechter is dan voor de hand liggend. Maar rechters vinden IT vaak lastig omdat het heel ongrijpbaar is en je te maken krijgt met veel technisch jargon. Dus wordt er een IT-deskundige bij gehaald, met alle kosten en risico’s van dien. Vaak heb jijzelf en de tegenpartij ook al een deskundige om advies gevraagd. Dan zijn er dus al drie deskundige bij betrokken. Waarom niet een zelfgekozen deskundige, of desnoods drie gekozen deskundigen, aan dezelfde tafel zetten zodat zij gezamenlijk tot een oordeel kunnen komen? Dat scheelt veel tijd en frustratie. Dat kan bij bindend advies of bij arbitrage.
Mediation
Bij mediation streven we ernaar dat partijen zelf een duurzame oplossing bereiken. Dat lukt vaak, mits partijen bereid zijn weer met elkaar te communiceren. Vaak denken mensen dat mediation geen kans van slagen heeft. Want de andere partij is gemeen, dom of gek, bijvoorbeeld. Juist dan is een gesprek heel erg goed. Kennelijk zit er dan toch iets niet goed in de communicatie tussen de twee partijen, wat frustreert. Iedere partij is in staat een probleem op te lossen. Iedere partij heeft zijn eigen belang, maar het is belangrijk het gezamenlijke belang te vinden en over standpunten heen te kijken.
Mediation = onderhandeling
Ook hoor ik vaak dat mensen denken dat je bij mediation over gevoelens moet praten en vinden dat niet passen bij zakelijke dienstverlening. Ze willen vooral snel een oplossing, een gesprek is niet nodig. Maar mediation is eigenlijk een onderhandeling, net zoals je aan de voorkant van de samenwerking hebt onderhandeld. Ik ben betrokken geweest bij meerdere mediation zaken waarin we binnen een paar uur een goede regeling hebben kunnen treffen en een vaststellingsovereenkomst voor hebben gemaakt.
“Mediation is toch praten over gevoelens?” – “Zie het meer als een onderhandeling, net zoals je aan de voorkant van de samenwerking hebt onderhandeld.”
– wouter dammers
Klein wereldje
Zoals in veel branches is ook de tech maar een klein wereldje. Ons kent ons. Op een vervelende manier uit elkaar gaan, zou mogelijk ook nieuwe samenwerkingen in de weg kunnen staan. Ik zeg weleens: ‘don’t bite the hand that feeds you’. Als leverancier wil je je klanten niet betrekken in een langslepend conflict als diegene jou van een goeie boterham voorziet. Want dan heb je geen tevreden klant meer en gaat die vervolgens weg. Een andere aanpak is dan noodzakelijk. Een gesprek kan veel verhelderen. Lukt dit niet? Zijn de gemoederen al te hoog opgelopen? Dan zou een derde de rol van arbiter kunnen vervullen.
Met standpunten los je geen conflicten op
Vaak zijn er met een zaak veel belangen gemoeid en heeft ieder een duidelijk standpunt. Met standpunten los je geen conflicten op, met belangen wel. Een gesprek over ieders belangen zorgt dat je tot een gezamenlijk belang kunt komen of in ieder geval begrip voor elkaar kunt opbrengen om tot een redelijke regeling te komen. Daarvoor is mediation een instrument bij uitstek en zou wat mij betreft ook altijd de eerste keus zijn. Partijen moeten hier wel toe bereid zijn. Is het conflict al te ver geëscaleerd? Dan is arbitrage of de reguliere rechtspraak een beter middel. Bij arbitrage gaat het juist meer over de standpunten dan over de belangen.
Verdrag van New York
Het verschilt per zaak wat het beste past. Als er een principiële uitspraak nodig is om door te gaan is een rechter, bindend advies of arbiter nodig om daar een bindend vonnis over te vellen. In internationale geschillen is het vaak zo dat arbitrage de voorkeur geniet boven een gang naar de rechtbank. Dat heeft te maken met de tenuitvoerlegging. Stel dat de tegenpartij in de V.S. zit, dan kun je met een uitspraak van een Nederlandse rechter vaak niet zoveel. Binnen Europa is dit vaak makkelijker dan daarbuiten. De tenuitvoerlegging van een arbitraal vonnis in het buitenland is gewaarborgd in het Verdrag van New York, waar veel landen bij zijn aangesloten. Het verdrag vereist dat nationale gerechten een overeenkomst tot arbitrage tussen partijen erkennen en regelt daarnaast de tenuitvoerlegging van buitenlandse arbitrale vonnissen. Wij raden partijen die internationaal zakendoen dan ook aan om arbitrage op te nemen in de algemene voorwaarden.”
Meer weten?
Benieuwd wat het beste middel is om uw conflict op te lossen? Neem contact met ons op.